Verstedelijking - De leefbare gemeente

Portefeuillehouders: Breunesse, Groothuismink, van der Laan, Slegers, Tuijn

Doelstelling

De komende vier jaar focussen wij ons op een kwalitatieve uitvoering van de woningbouw die tot stand komt in samenspraak met onze inwoners. We zetten in op de betaalbaarheid van deze woningen. Bij het toevoegen van nieuwe woningen stellen we de verbetering van de leefbaarheid in de stad centraal. Het doel van de gemeente is groei met kwaliteit. Dankzij de inspanningen van de afgelopen jaren staan er tot 2040 ongeveer 16.000 nieuwe woningen op de planning. Vanwege de druk op de woningmarkt willen we deze ook realiseren. Daarbij houden we vast aan de kaders op het gebied van duurzaam en klimaatadaptief bouwen. We stimuleren slimme mobiliteit. We maken openbare ruimte groener en aantrekkelijker voor wandelen, sporten en ander gezond gedrag. In wijken komen voldoende maatschappelijke voorzieningen die het ontmoeten tussen buurtbewoners bevorderen. We kiezen voor binnenstedelijk verdichten en niet voor stadsuitbreiding in het omringende landelijke gebied. Onze woningvoorraad maken we veilig, duurzaam en toekomstbestendig. Met verstedelijking bouwen we aan de leefbare stad van de toekomst. Daarom zetten we in op groei, die kwaliteit toevoegt aan het wonen, werken en leven in de bestaande stad: we versterken de omgevingskwaliteit door het slim benutten van de schaarse ruimte;

we zorgen voor een passende, betaalbare en toekomstbestendige woningvoorraad;
we behouden en versterken waar mogelijk de cultuur-historische identiteit en waarden;
we zorgen voor een (regionaal) bereikbare stad met gezond, schoon (elektrisch) en betaalbaar vervoer
we zorgen voor een hoogwaardige en groene openbare ruimte die bijdraagt aan een goed leef- en werkklimaat

Visie

Omgevingsvisie 2040 geeft richting aan de groei van de stad
De Omgevingsvisie geeft richting aan de groei van de stad en vormt het ruimtelijk kader om initiatieven integraal te kunnen wegen en met kwaliteit te kunnen groeien. Het college trekt daarin samen op met de gemeenteraad, inwoners, bedrijven en maatschappelijke partners.

Gedifferentieerd wonen met adequate maatschappelijke voorzieningen…
Door de toename van de bevolking en het aantal huishoudens, maar ook door de aantrekkingskracht van de Amsterdamse regio, is er behoefte aan meer betaalbare woningen. We zetten in op verduurzaming van de woningvoorraad en toekomstbestendige nieuwbouw (energiezuinig, klimaatadaptief en toegankelijk voor verschillende doelgroepen). We gaan de green-deal-houtbouw uitvoeren. Verstedelijking is meer dan alleen het bouwen van woningen op plekken waar nog ruimte is. Hoe je woont is belangrijk voor je sociale contacten en of je je prettig voelt in je wijk. Door verschillende woningen in de wijk ontstaat ruimte voor verschillende bewoners (verschil in leeftijd, opleidingsniveau, gezinssamenstelling, cultuur en leefstijl) en komen er kansen voor doorstromen naar een woning in de eigen wijk. Naast ruimte voor wonen moet er ook ruimte voor werken (productieve wijken) en maatschappelijke voorzieningen zijn. Dit betekent dat voldoende ruimte gereserveerd moet worden voor onder andere nieuwe onderwijshuisvesting, kinderopvang, zorg- en welzijnsvoorzieningen, culturele voorzieningen en ontmoetingsplekken binnen en buiten. We maken daartoe gebruik van het Maatschappelijk Voorzieningenmodel

…met een kwalitatief hoogwaardige groene openbare ruimte
Kwaliteit betekent ook ervoor zorgen dat we de openbare ruimte zodanig inrichten en onderhouden; met plekken die uitnodigen tot ontmoeting en spelen en stimuleren tot meer bewegen. Verstedelijking leidt tot intensiever gebruik van de openbare ruimte en vraagt om een veilige en aantrekkelijke leefomgeving. Daar werken we samen met onze bewoners en partners in de stad aan.
In de stad houden we bij beheer en onderhoud rekening met waterberging, het versterken van de biodiversiteit en aanplant van groen voor verkoeling in de stad. Voor al dit soort maatregelen is ruimte nodig, boven en onder de grond.

…die beter bereikbaar is en onderling verbonden
Meer mensen moeten zich verplaatsen binnen dezelfde ruimte. Binnen heel Zaanstad is een nieuwe balans in de mobiliteit noodzakelijk, met veel aandacht voor schone en gezonde mobiliteit en goed ingepast in een veilige en aantrekkelijke openbare ruimte. We doen dit wel met oog voor de unieke Zaanse identiteit, oftewel: in verschillende delen van Zaanstad op een verschillende manier. En met behoud van keuzevrijheid in iedere vorm van mobiliteit.

….met ontwikkelgebieden die op de vervoersassen aansluiten
Er wordt op meerdere plekken in de stad ingezet op stedelijke ontwikkeling. Rondom en nabij de NS-stations Zaandam en Kogerveld, ten oosten van het centrum van Zaandam, op het Hemburgterrein en op enkele voormalige bedrijvenlocaties in Zaanstad-Noord, creëren we tot 2040 nieuwe duurzame woon-werkmilieus. In de Achtersluispolder transformeren we alleen nog het noordelijke deel. De knooppunten zijn daarnaast een belangrijke schakel in het (regionale) mobiliteitssysteem en essentieel voor de mobiliteitstransitie. Door knooppunten op verschillende plekken en voor verschillende doelgroepen te realiseren, bieden we de inwoners van Zaanstad keuzevrijheid voor verschillende mobiliteitsvormen.

….en met behoud van haar cultuur-historische identiteit
De Zaanstreek is herkenbaar, uniek en heeft een eigen karakter. Het gebouwde erfgoed staat vaak op bepalende locaties en zijn verbonden met verhalen. Erfgoed kan zorgen voor verbondenheid met de geschiedenis. Hoe we met het verleden omgaan, bepaalt hoe we de toekomst kunnen inrichten. Binnenstedelijke verdichting betekent in Zaanstad goed zorgen voor het erfgoed. We kijken naar wat er kan vanuit de bestaande kwaliteiten. Het behouden en versterken van de kwaliteit en haar identiteit vormt daarom een uitgangspunt bij de transformatie, vernieuwing en verdichtingsopgaven van ontwikkelgebieden.

Wat dragen andere begrotingsprogramma’s bij aan dit programma

Kansengelijkheid : Goed onderwijs, volop gelegenheid voor inwoners om elkaar te ontmoeten en de bereikbaarheid van banen zijn cruciaal. We bouwen gemengde wijken met wonen, werken en goede voorzieningen. Er zal in de stad daarom voldoende ruimte gemaakt moet worden voor maatschappelijke voorzieningen zoals nieuwe onderwijshuisvesting, zorgvoorzieningen en ontmoetingsplekken binnen en buiten. De bereidheid van bewoners om zelf te investeren in hun woning en woonomgeving zal leiden tot een aantrekkelijk woon- en leefklimaat, wat bijdraagt aan een evenwichtige en inclusieve verstedelijking.

Duurzaamheid : stikstofdepositie terug brengen door o.a. het nemen van bronmaatregelen bij zowel de woningbouw als industrie (gasloos) en inzet op duurzame mobiliteit. Een betere luchtkwaliteit en minder geluidsbelasting maken het wonen aantrekkelijker. Klimaatadaptatie, klimaatmitigatie (energietransitie gebouwde omgeving) en de versterking van de biodiversiteit zorgen voor een toekomstbestendige verstedelijking. Biobased bouwen is een duurzaam alternatief voor bouwen met beton en staal.

Gezondheid : om gezondheidsverschillen te verkleinen en gezondheidsachterstanden aan te pakken zetten we in op een gezonde fysieke leefomgeving en bevorderen zo een gezonde leefstijl in de stad. We realiseren plekken voor sport en beweging voor de jeugd. Weer meedoen in de samenleving, actief betrokken zijn bij je woon- en leefomgeving en een betere sociale cohesie in buurten en wijken dragen bij aan een duurzame stedelijke ontwikkeling.

Economie, kunst en cultuur : Zaanstad blijft woon/werk stad, ook in de toekomst. Dit betekent zowel nieuwe woningen bouwen als behouden van de bestaande en het creëren van nieuwe banen. Daarbij moeten we de schaarse ruimte in de stad slim benutten: het toekomstbestendig combineren van het wonen en werken en sturen op een optimale woon/werkbalans. In Zaanstad is ruimte nodig zowel bestaande, nieuwe bedrijven als nieuwe productieve wijken. We bieden daarom vestigingsruimte ook aan (nieuwe) bedrijven, die passen in stedelijke woonmilieus en werken aan duurzame stedelijke ontwikkeling waar zowel gewoond als gewerkt kan worden. In sommige ‘monofunctionele’ werkgebieden voegen we woonfuncties toe, om een mix van wonen en werken te stimuleren. Voldoende (lokale en goed bereikbare) werkgelegenheid zorgt daarnaast voor minder (uitgaande) vervoersbewegingen en dus minder CO2-uitstoot. Dit draagt bij aan het op gang komen van een tegenspitsbeweging. Dat vergroot de kansen op een nieuwe hoogwaardige OV-verbinding (HOV) en verbetert het vestigingsklimaat.

Veiligheid : het tegengaan van verloedering en vervuiling, overtredingen, overlast en criminaliteit zorgt voor een veilige en leefbare leefomgeving voor onze inwoners. Door jongeren een perspectief te bieden, belanden zij minder snel in de criminaliteit. Naast preventieve maatregelen, draagt ook handhaving bij aan een veilige leefomgeving. Een leefomgeving die schoon, heel en veilig is zorgt voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat en een duurzame stedelijke ontwikkeling.

Samenwerken aan Zaanstad : door bij bouwprojecten de participatie van omwonenden zorgvuldig vorm te geven, daarbij hun ideeën te betrekken en goed daarover te communiceren, zorgen we er voor dat het draagvlak voor verstedelijking groter wordt.