Begrotingswijzigingen

Het uurtarief van de afdeling inspectie kinderopvang van de GGD is door het Bestuur vastgesteld op € 149. Met dit hogere uurtarief is het mogelijk om het inspectieteam van de GGD uit te breiden en zodoende te kunnen voldoen aan de wettelijke eis van 100% gecontroleerde kinderopvanglocaties en gastouderbureaus.    Hierdoor maken wij hogere kosten (€ 0,06 mln.) voor inspecties kinderopvang en gastouders.

Toekomstbestendige BrandweerzorgBij het opstellen van het Regionaal repressief dekkingsplan 2022-2025 zijn knelpunten geconstateerd rondom de gegarandeerde beschikbaarheid van voldoende medewerkers. Het Algemeen Bestuur heeft in 2023 gekozen voor implementatie van het volledig toekomstbestendige scenario dat zich richt op versterking van de basisbrandweerzorg in Zaanstad-Zuid en redvoertuigen en duikteams in de gehele regio. Het budget voor toekomstbestendige brandweerzorg wordt verhoogd. Voor Zaanstad betekent dit een extra kostenpost van € 0,39 mln..

De brandstofprijzen zijn de afgelopen jaren sterk gestegen. Voor 2022 en 2023 is het budget voor brandstof incidenteel verhoogd. De brandstof prijzen zijn niet noemenswaardig gezakt en naar zich laat aanzien gaat dat de komende jaren ook niet gebeuren. Het budget moet dus structureel verhoogd worden met  € 0,16 mln. (voor 2024 wordt dit bij de Narap opgevoerd).

Er zijn nieuwe overeenkomsten afgesloten met NS-stations voor het schoonhouden en onderhoud van stations-onderdelen waar de gemeente voor verantwoordelijk is. Hiervoor is per jaar € 0,02 mln. benodigd.

In de nieuwe overeenkomst met de GGD Amsterdam zijn de tarieven voor lijkschouw en euthanasie aangepast. De kosten voor lijkschouw zijn gestegen, terwijl die voor euthanasie zijn gedaald. Voorheen was er een uniform tarief, maar dit bleek niet kostendekkend te zijn.Een landelijk onderzoek door de GGD Geneeskundige Hulpverleningsorganisaties in de Regio (GHOR) heeft geleid tot nieuwe, kostendekkende tarieven. Omdat er meer lijkschouwen plaatsvinden dan euthanasieën is de verwachting dat de kosten structureel met € 0,80 mln. stijgen.

Prijs-, loon- en subsidie indexatie voor de primitieve begroting 2025. Ten opzichte van de voorjaarsnota zijn de gehanteerde percentages niet gewijzigd en zijn gebaseerd op de CPB publicatie van februari 2024. De prijsindexatie bedraagt 2,2%. De loonindexatie bedraagt 4,4% en de toegepaste subsidie indexatie is 3,74%.Het saldo van de begrotingswijziging is de indexatie van de salarisbegroting dat wordt gedekt vanuit de heffingen (€ 0,6 mln.). Dit bedrag is opgenomen als bate in de begrotingswijziging van de heffingen.

Het uitgangspunt van de salarisbegroting zijn de feitelijke salariskosten in het begrotingsjaar. Het financieel effect van de toelagen, onregelmatigheidstoeslag/wachtdienst en inschaling wordt door middel van deze begrotingswijziging verwerkt in 2025 (€ -2,46 mln.). Het financieel effect op onregelmatigheidstoeslag/wachtdienst bedraagt vanaf 2025 € 0,11 mln. structureel nadelig door de CAO ontwikkeling en toename van de capaciteit.De toename ORT/wachtdienst is het gevolg van de eerder besloten gestegen capaciteit (stand voorjaarsnota) en daarmee autonoom.

In deze mutatie wordt de meicirculaire Gemeentefonds 2024 verwerkt. De financiële gevolgen van deze circulaire zijn nader toegelicht via een Raadsinformatiebrief.

Op grond van de actualisatie investeringsfonds 24.2 zijn de cijfers van de kredieten aangepast.

De planning van de projecten in het investeringsfonds is geactualiseerd. Door herfasering van projecten waarvan de afschrijvingslasten uit deze reserve worden gedekt wijzigt ook de benodigde onttrekking uit de reserve.In 2028 hebben we een nadeling effect van € 0,11 mln. Dit komt doordat de projecten Multifunctionale Accommodatie Zaanse Hout (schoolgebouw), Fietsenstalling Centrum Dam, Huis van de Wijk Poelenburg en Durghorst buurthuis en cultuurzaal starten met afschrijven voor in totaal € 0,41 mln. per jaar.

De aansturing van de budgetten Jongerenwerk vallen niet onder de keten Zorg en Veiligheid. Door deze begrotingsmutatie worden de budgetten op de juiste plekken in de begroting geplaatst waar de inhoudelijke aansturing plaats vindt.Het budget van straathoekwerk is onterecht geindexeerd met de subsidieindex. Dit wordt met deze begrotingsbijstelling gecorrigeerd, hierdoor valt er een bedrag vrij van € 0,05 mln.

In 2023 is een beheerplan bomen opgesteld door adviesbureau Antea. In het kader van dit beheerplan is een doorrekening gemaakt van de onderhoudskosten voor de bomen. Deze kosten komen uit op € 0,9 mln.  per jaar. Daarmee zijn de kosten hoger dan het bedrag dat voor bomenonderhoud in de begroting is opgenomen. Voor 2024 is een bedrag van € 0,69 mln. beschikbaar.  Het verschil is een structureel tekort van € 0,11 mln.  per jaarDe gemeente is verplicht om bomen één keer per 4 jaar te beoordelen op kwaliteit en de daaruit voortvloeiende maatregelen ook uit te voeren.  Is dat niet het geval dan is de gemeente risico-aansprakelijk voor schade die wordt veroorzaakt door bomen (bijv. storm).In de dagelijkse praktijk komen we niet toe aan een minimaal onderhoud.  Er is onvoldoende financiële ruimte om alle onderhoudsmaatregelen uit te voeren die uit de inspecties naar voren komen.

Wij zien een toename van het aantal grote evenementen en het aantal demonstraties. Demonstraties worden door de toenemende polarisatie in de samenleving steeds complexer. Om dit in goede banen te leiden is extra capaciteit nodig (€ 0,08 mln.).

De raad en het college hebben een speerpunt gemaakt van het voorkomen van schulden en armoede bij inwoners. Daarmee willen wij hoge kosten op andere terreinen voorkomen. Inwoners zonder de stress van armoede en/of schulden stromen bijvoorbeeld sneller uit een uitkering naar werk. Ook maken zij minder gebruik van bijvoorbeeld gezondheidszorg, jeugdzorg en andere sociale voorzieningen. Wij stellen een aantal maatregelen voor. Die bieden onze inwoners de vroege hulp en het maatwerk die zij nodig hebben. Wij betalen de kosten uit extra geld dat wij van het Rijk hebben ontvangen. Het Rijk stelt die beschikbaar uit de landelijke aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden. Daarnaast zetten wij de reserve Schulden en Armoede in.

De gemeente Zaanstad maakt op dit moment gebruik van een aantal bedrijfsapplicaties waarvoor geldt dat ten aanzien van de aanschaf en/of verlenging van contracten met de leverancier niet wordt voldaan aan de aanbestedingswetgeving. Het gaat om het Zaaksysteem Mozard, het Burgerzakensysteem (leverancier Centric), het Uitkeringssysteem (leverancier Centric) en het Belastingsysteem Gouw. Het niet voldoen aan de aanbestedingswetgeving heeft tot gevolg dat de accountant vorig jaar bij de bespreking van de jaarrekening 2023 vragen heeft gesteld over de (on)rechtmatigheid. Met een beroep op het feit dat de gemeente bezig is met de voorbereidingen om deze applicaties te vervangen is een onrechtmatigheidsverklaring ten aanzien van de inkoop voorkomen. Het niet toekennen van de claim voor het vervangen van de hierboven genoemde bedrijfsapplicaties heeft tot gevolg dat niet aan de aanbestedingswetgeving wordt voldaan, er sprake blijft van onrechtmatige inkoop en dit consequenties zal hebben voor de accountantsverklaring.  De geraamde kosten bedragen € 0,41 mln. in 2025 en (in totaal) € 2,58 mln. in de periode 2026 tot en met 2028. Daarna bedragen de structurele hogere lasten € 0,15 mln. per jaar.

Wij hebben extra middelen voor toezicht en handhaving in de openbare ruimte en toezicht bij evenementen nodig (€ 0,87 mln.).Toezicht en Handhaving in de openbare ruimte.Zaanstad heeft 16 wijken. Alle beschikbare capaciteit voor toezicht en handhaving wordt nu ingezet in de wijken Poelenburg, Peldersveld, Russische buurt, Zaandam zuid, Rosmolenwijk, Kogerveldwijk. Dit betekent dat er, met uitzondering van de spoedmeldingen en de korte thematische/projectmatige inzet, geen structurele inzet is in de andere 10 wijken van Zaanstad. Om ook in deze wijken het toezicht en de handhaving te kunnen borgen is capaciteit nodig (€ 0.77 mln.).Toezicht evenementen.Voor evenementen als Koningsdag, bevrijdingsdag is extra inzet nodig van externe beveiligingsbedrijven (€ 0,1 mln.). Wij hebben niet de middelen en capaciteit om dit naast de reguliere toezichtstaken te kunnen verzorgen.

Op de maatschappelijke opvang wordt er een structureel tekort van € 0,21 mln verwacht. Voor dit tekort is voor € 0,10 mln gedekt uit de algemene middelen. Voor het restant is de taakstelling om de lasten te verlagen. Het tekort komt door de aanvraag van het Leger des Heils voor de kortdurende opvang in de Bosschjesstraat. Het samenvoegen van de budgetten BW en MO zorgt ervoor dat wij de ondersteuning voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid integraal kunnen organiseren. De landelijke beweging met betrekking tot de toekomst van Beschermd Wonen (BW) en Maatschappelijke Opvang (MO) richt zich op normalisatie en inclusie van inwoners met een psychische kwetsbaarheid. Dit vraagt om een transformatie en integrale doorontwikkeling van bestaande voorzieningen waarbij het opvangen, ondersteunen en beschermen van kwetsbare inwoners midden in de samenleving plaatsvindt in diverse woonvarianten. Zowel qua de doelgroep als in de wijze van ondersteuning zijn er veel raakvlakken tussen BW en MO. Deze overlap zien we ook terug in het zorglandschap. Het verkokerd financieringssysteem en de schotten in voorzieningen vormen een belemmering voor het realiseren van de noodzakelijke transformatie en samenwerking binnen de keten.

Door een jaarlijkse toename van het aantal meldingen met betrekking tot wegschade door opdrukkende boomwortels is het noodzakelijk om het budget te verhogen. Hiermee kunnen wij de straten veilig houden en extra schadeclaims zoveel mogelijk voorkomen. Op dit moment kunnen we hierop beperkt acteren en accepteren we een degradatie van onze wegen. Met de verhoging van het budget met € 0,1 mln.  gaan we door heel Zaanstad het gehele jaar door de boomwortelmeldingen oplossen.

Uit inspectie door middel van laserscanners is gebleken dat de kwaliteit van alle asfaltwegen in Zaanstad met als functie “rijbaan regionale weg” en “rijbaan lokale weg” (incl fietspaden) sneller verslechtert dan verwacht. De raad heeft aangegeven dat de onderhoudstanden niet hoger mogen zijn dan 15%. Om de kwaliteit niet verder te laten dalen en om vroegtijdig te moeten vervangen (MIP) is jaarlijks € 1 mln. nodig om het noodzakelijk levensduur verlengend onderhoud uit te voeren. Dit betekent een structurele verhoging van het huidige budget van € 0,1 mln.

Sinds enige jaren hebben we een overschrijding op het exploitatiebudget  voor beweegbare bruggen. Het budget is niet toereikend voor de manier waarop het beheer en onderhoud van deze activa moet worden gedaan. We moeten hierbij denken aan zaken zoals: -Het onderhoud aan camera’s door een nieuwe (hogere) cameraopstellingen. - Het uitvoeren van functionele veiligheidstesten. - Het implementeren van cybersecurity in de centrale bediening  en de beweegbare objecten. - Het uitvoeren van nulspanningstesten. - Het uitvoeren van testen op de noodstroomvoorzieningen. Per saldo is € 0,1 mln. extra benodigd.

De vastgoed begroting is geactualiseerd voor de begroting. De lasten zijn hoger (€ 0,09 mln.) vanwege indexatie. Verhuur en doorbelasting aan huurders/gebruikers is ook hoger (€ -0,09 mln.). Een deel van de brandweerkazerne wordt niet meer verhuurd. Dit geeft een verwacht nadeel 2025 (€ 0,36 mln.) voor 2026. Voor de jaren daarna  wordt een oplossing gezocht, maar daarbij is wel al de verwachting dat inkomsten lager zijn (€ 0,07 mln.). Ten slotte zijn er extra baten vanwege nieuwe erfpachtsovereenkomst(en) (€ -0,21 mln.). Aan de boekwaarde wordt rente doorbelast en dat loopt via de financiering.

We zien een ontwikkeling waarin Zaanse jeugdigen in jeugdzorg verblijven in andere gemeenten waarbij het vervoer naar school bekostigd wordt door Zaanstad. Deze werkwijze is niet conform de geldende regelgeving maar we stellen het belang van het kind en de toegang tot het onderwijs voorop. Dit is een landelijk probleem en in Zaanstad niet anders. In de komende periode verkennen we verschillende scenario’s om passende maatregelen te treffen. In 2025 en 2026 ramen we € 0,2 mln. extra.

We stellen voor in te stemmen met het toepassen van de hardheidsclausule ( en het toevoegen van een gymzaal bij de nieuwbouw van de school op de Doniastraat).  De bouw van de gymzaal is opgenomen in de investeringsbegroting.Voor deze extra gymzaal worden exploitatiekosten voor het Sportbedrijf en eigenaarslasten voor vastgoed begroot ( € 0, 07 mln. vanaf 2028).

Zaanstad groeit de komende jaren snel in woningen én inwoners. Daarmee neemt ook het aantal wijzigingen in de BRP toe. Hierdoor is extra inzet van mensen nodig. Een deel van de kosten voor de benodigde extra inzet kan, rekening houden met de kaders van Groei voor de Stad, worden gedekt uit de middelen voor Groei van de Stad. Deze middelen zijn echter ontoereikend voor de benodigde capaciteitsuitbreiding. Er is nog € 0,12 mln. nodig voor de uitvoering van de Basisregistratie Personen (BRP).

Vanuit het coalitieakkoord was voor de jaren voor de jaren 2023 tot en met 2027 € 0,08 mln.  toegekend voor het wegwerken van achterstanden in digitaliseren van het archief. Dit bedrag is per abuis structureel in de begroting opgenomen. Dit wordt hierbij gecorrigeerd.

Het Team Urgenties behandelt urgentieaanvragen voor woningzoekenden en de taakstelling voor woningtoewijzing van statushouders. De gemeente Zaanstad heeft een wettelijke en morele verplichting om deze kwetsbare bevolkingsgroepen te ondersteunen.  Een toename van de complexiteit van de aanvragen en een stijging van het aantal taakstellingen (voor statushouders) heeft tot gevolg dat extra capaciteit (€ 0,14 mln.) nodig is om aanvragen en taakstellingen binnen de wettelijke termijnen en verplichtingen af te kunnen handelen én om (meer) langdurige uitval van medewerkers door de stijgende werkdruk te voorkomen.

De gemeente Zaanstad voert de administratie voor de arbeidsmarktregio. De gemeente Zaanstad heeft ook de werkgeversrol voor de arbeidsmarktregio. De arbeidsmarktregio heeft zijn formatie tijdelijk uitgebreid. De regio betaalt de kosten (€ 0,07 mln.) uit de reserve Arbeidsmarktregio.

De structurele toename in grexen en anterieure overeenkomsten heeft de afgelopen jaren steeds geleid tot extra benodigde capaciteit, ook van planeconomen bij de afdeling Grondzaken. De extra capaciteit is steeds ingevuld met relatief dure inhuur. Gegeven de ontwikkelingen binnen het domein Verstedelijking in de komende jaren blijft de vraag naar ondersteuning door planeconomen ongewijzigd groot. Met deze uitbreiding van één formatieplaats bij de planeconomen wordt invulling gegeven aan de wens om structureel benodigde capaciteit in te vullen met vaste bezetting.

De leeftijden van veel betonnen bruggen in Zaanstad zijn zodanig dat er meer betonrenovatie plaats vindt. Ook de conservering en reiniging van railing en leuningwerk op tunnels en bruggen loopt op. Voor het conseren wordt een incidenteel budget van € 0,03 mln gevraagd.

Het huidige budget watergangen is ontoereikend om alle benodigde werkzaamheden en uitgaven te kunnen bekostigen. Het gaat hierbij om een bedrag van € 0,03 mln. Daarvan is € 0,02 mln. nodig voor de stortkosten van vrijkomend maaisel en afval. € 0,01 mln. is nodig voor het uitbesteden van werk dat tot een paar jaar geleden in eigen beheer is uitgevoerd met een eigen kraan. Deze kraan is afgeschreven en niet vervangen.

Betreft de bijstelling van de ramingen van de grondexploitatie projecten en projecten op basis van een anterieure overeenkomsten.

Met deze begrotingswijziging worden de apparaatslasten en -baten op de juiste wijze toegerekend aan de prestaties.

Wij handhaven het tarief van € 0,55  per vermakelijkheid op de Zaanse Schans. Op basis van historische gegevens verwachten wij 628.000 bezoekers. Dit is lager dan het eerder ingeschatte aantal van 1.000.000 bezoekers. De verwachte baten worden bijgesteld met € 0,22 mln.

Wij stellen de opbrengsten OZB woningen (-€ 0,21 mln.) en niet-woningen (-€ 0,07 mln.) bij.  Dit wordt verklaard door areaaluitbreiding (groei van de stad).

De planning van de projecten in het onderwijshuisvestingplan (IHP) is geactualiseerd. Dit heeft gevolg voor planning van de haalbaarheidsheidsonderzoeken. Per saldo heeft het geen financieel effect.

Als maatregel ter dekking voor de financiële knelpunten wordt er € 0,18 mln van het budget gladheidsbestrijding afgeraamd.

Elk jaar houden we bij de jaarrekening geld over. Wij hebben daarom bij de Voorjaarsnota een analyse gemaakt. Van het overschot komt € 0,2 mln bij Armoede vandaan.Bij de Voorjaarsnota hebben wij abusievelijk de besparing opgenomen bij het product 'Actief Burgerschap'. Wij hevelen de besparing nu over naar het product 'Armoede'.