Product 2.3 Mobiliteit
De opgaven voor Zaanstad, onder andere op het gebied van verstedelijking en duurzaamheid, leveren een stevige mobiliteitsopgave op. Dit vraagt om een nieuwe balans tussen de vervoerwijzen; een overgang in mobiliteit met meer aandacht voor schone en gezonde mobiliteit, goed ingepast in een veilige en aantrekkelijke openbare ruimte en passend bij de unieke Zaanse identiteit. Dit betekent een hoger gebruik van het openbaar vervoer en de fiets om de groei duurzaam te kunnen accommoderen. Maar ook meer deelmobiliteit én meer faciliteren van elektrisch rijden door te voorzien in openbare laadpunten. De transitie vindt overal in Zaanstad plaats, maar de omvang van de transitie en de mate waarin elke vervoerwijze daarin een rol speelt, verschilt per gebied. De transitie gaat geleidelijk en is vaak gekoppeld aan ruimtelijke ingrepen in de vorm van intensivering van de woningbouw en/ of versterking van de mobiliteitsstructuur. Verschillende mobiliteitsopties moeten ook voor iedereen toegankelijk en betaalbaar blijven. De mobiliteitsopgave is uitgewerkt in het Zaans Mobiliteitsplan (ZMP). Het ZMP bevat een uitvoeringsagenda; een overzicht van uitwerkingsprojecten en –plannen om de mobiliteit op korte en lange termijn goed te regelen. Deze uitvoeringsagenda is in 2022 vertaald naar een meerjarenprogramma waarin de projecten en plannen zijn geprioriteerd. Het meerjarenprogramma geeft richting voor 2024 en verder. Andere belangrijke taken binnen mobiliteit zijn de regionale samenwerking en projecten, de advisering binnen gebiedsontwikkelingen, het ontwerpen van infrastructuur, het beheer van de wegen, verkeerslichten en borden en de afhandeling van vragen en meldingen van bewoners. |
|---|
Indicatoren
Naam | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Begroting 2025 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
% Inwoners dat tevreden is over verkeersveiligheid in de eigen buurt | 49% | 43% | 40% | 42% | 45% | 60% | Zaanpeiling |
Aantal publieke laadpunten voor elektrische auto’s | 326 | 394 | 494 | 810 | 1.200 | 1.500 | MRA-e |
Duurzaamheids-score van de mobiliteit in de gemeente | 4,46 | nb | 4,78 | 4,49 | 5,2 | 6,0 | CROW |
Toelichting
% inwoners tevreden over verkeersveiligheid
Dit percentage geeft aan hoeveel inwoners tevreden zijn over verkeersveiligheid: de zogenaamde subjectieve verkeersveiligheid. Dit percentage is de afgelopen drie jaar redelijk stabiel. Het is een goed teken dat ondanks de toegenomen mobiliteit het afgelopen jaar bewoners zich niet onveiliger zijn gaan voelen in het verkeer. Het aantal ongevallen is ook al een aantal jaar stabiel in onze gemeente. De komende jaren is de landelijke verwachting dat het aantal ongevallen op de weg zal toenemen als er niet wordt ingegrepen. Voornamelijk omdat het steeds drukker wordt op de fietspaden (met o.a. e-bikes). Met de invoering van risicogestuurd beleid werken we de komende jaren in samenwerking met de vervoerregio Amsterdam aan het keren van deze landelijke trend (SPV en RAV2030).
Publieke laadpalen
Het cijfer bij het aantal laadpalen is cumulatief. Eind 2024 zijn er naar verwachting ongeveer 1000 laadpunten in de gemeente. In 2025 zetten we de plaatsing van laadpunten voort. We liggen op koers voor het behalen van de streefwaarde van 2026.
Duurzaamheidsscore van de mobiliteit
De duurzaamheidsscore van de mobiliteit wordt berekend op basis van 5 indicatoren: deelauto’s, laadpunten, fietsinfrastructuur, vervoerswijze, schone bussen. De score op deze deelgebieden vergelijken we met ie van andere gemeenten in Nederland en met het landelijke gemiddelde. Ten opzichte van het landelijk gemiddelde scoort Zaanstad op ‘aantal deelauto’s’ nu nog onder het landelijk gemiddelde. Het aanbod van deelauto’s wordt het komende jaar waarschijnlijk fors uitgebreid. Zaanstad doet het op de onderdelen laadpunten, fietsinfrastructuur en vervoerswijze beter dan het landelijk gemiddelde.
Speerpunten 2025
Laadvisie
In de gemeentelijke laadvisie staat hoe de gemeente invulling geeft aan laadvoorzieningen. Ook staat daarin een prognose en hoe we die gaan faciliteren. Er komt een snellaadkaart 2030, die aangeeft welke locaties wenselijk zijn voor nieuwe snellaadpalen. Vanwege o.a. de ruimtevraag, mogelijk verkeersaantrekkende werking en invloed op het elektriciteitsnet, willen we de regie nemen om de behoefte in kaart te brengen en deze per doelgroep op een gewenste locatie te faciliteren.
Uitvoering parkeerbeleid
Naar verwachting gaat eind 2024 het nieuwe parkeerbeleid ter vaststelling naar de raad. In 2025 werken we aan het uitvoeren van het parkeerbeleid.
Verkeersveiligheid
Landelijke trends op het gebied van verkeersveiligheid laten geen positief beeld zien. Zowel het aantal doden als het aantal ernstig gewonden in het verkeer neemt niet meer af. Om de landelijke doelstelling van nul verkeersslachtoffers in 2050 te behalen, werkt Zaanstad aan de uitvoering van het Werkplan verkeersveiligheid 2024-2026. Ook gaat op een aantal 50 km/u-wegen de snelheid omlaag naar 30 km/u zoals beschreven in het rapport GOW30 gemeente Zaanstad.
Actieplan fiets
Om fietsen in de gemeente aantrekkelijker en veiliger te maken, is de uitvoering van het Actieplan Fiets in de maak. Het Actieplan bevat een uitvoeringsprogramma voor de periode 2025-2028. Het programma bestaat naast maatregelen gericht op het verbeteren van de infrastructuur ook op het stimuleren van het fietsgebruik.
Maatregelen voor 2025 zijn o.a. de aanleg van het fietspad SVA 2e fase (doortrekken fietspad naar Communicatieweg) en het asfalteren van het fietspad langs de Provincialeweg N203 in Zaandam. Dit laatste onder voorbehoud van overeenstemming met de nutsbedrijven over de bereikbaarheid van kabels en leidingen onder het fietspad. Verder komt er een pilot ‘goedkope fiets’ en een fietsreparatieservicepunt.
Voorbereiding zero emissie zone
In 2025 werken we verder aan de voorbereiding voor de invoering van de zero-emissiezones met als uitgangspunt dat we dit, conform landelijk beleid, in "2030" kunnen gaan invoeren.
Duurzame bouwlogistiek
De gemeente Zaanstad wil Zaanse aannemers stimuleren om schoon en emissieloos bouwmaterieel in te zetten bij bouw-, onderhouds- en sloopprojecten. Daarbij is het van belang om aannemers investeringszekerheid en perspectief te bieden om investeringen te (kunnen) doen in schoon en emissieloos bouwmaterieel. De gemeente heeft het convenant SEB (Schoon en Emissieloos Bouwen) getekend. Conform SEB-convenant, zal Zaanstad het basispad volgen en daardoor stapsgewijs via aanbestedingen en het verlenen van vergunningen steeds meer eisen stellen aan de inzet van schoon en emissieloos bouwmaterieel.
Beïnvloedbaarheid van de kosten
Beïnvloedbaar
Dit betreft kosten voor bereikbaarheid klein infra (€ 0,8 mln), geluidschermen (€ 1,1 mln) en HOV ZaanIJ (€ 0,9 mln).
Beperkt beïnvloedbaar
Dit betreft kosten voor parkeren (€ 0,5 mln).
Niet beïnvloedbaar
Dit betreft kosten voor afschrijving en rente (€ 0,1 mln).
Op middellange termijn beïnvloedbaar
Dit betreft met name personeelskosten (€ 1,3 mln), andere kosten zijn de exploitatie van de fietsenstalling (€ 0,4 mln) en de uitvoering van nautisch beheer (€ 0,2 mln).