Duurzaamheid - De duurzame gemeente

Zaanstad is een stad waarin mens en dier gezond kunnen leven. Dit houdt in dat bodem, water en lucht van goede kwaliteit zijn. De stikstofproblematiek wordt aangepakt en het landschap versterkt. In een steeds verder verdichtende omgeving is een goede milieukwaliteit van groot belang voor de gezondheid en een belangrijke voorwaarde voor ruimtelijke ontwikkelingen. Ook leidt verdichting tot grotere druk op het milieu. Daar moeten we evenwicht in vinden.

Zaanstad is in 2050 klimaatbestendig ingericht. Daarom handelen we klimaatadaptief, bijvoorbeeld door een openbare ruimte te maken die is voorbereid op extreme weersomstandigheden (langdurige hitte en hoosbuien) en het landschap aan te pakken (integraal per polder in samenspraak met betrokkenen). De gevolgen van overstromingen worden beperkt en gebouwen klimaatbestendig gebouwd, zodat we oververhitting tegengegaan. Zaanstad realiseert de klimaatbestendige stad in combinatie met een natuurinclusieve en biodiverse stad.

De Zaanse ambitie is om uiterlijk in 2040 klimaatneutraal te zijn. Onze broeikasgasemissies moeten sterk en doorlopend verminderen via een programmatische aanpak die leidt tot versnelling. Nu gaat de CO2-afname nog te langzaam. De komende jaren moeten we flink inzetten op productie van lokale wind- en zonne-energie en op warmte als energiebron. Om de noodzakelijke investeringen voor nieuwe vormen van energieopwekking beheersbaar te maken, werken we als gemeente samen met de gebruikers aan slimme oplossingen en koppelingen tussen de energiesystemen. Hiervoor is nieuwe energie-infrastructuur nodig met bijbehorende ruimtelijke inpassing. Daarnaast is meer energiebesparing nodig, vooral in de bestaande stad. Ook bedrijven moeten energie besparen door vernieuwing van processen en aanpassingen in de binneninstallaties van gebouwen.

Een lagere milieubelasting in de leefomgeving, klimaatbestendigheid en klimaatneutraliteit dragen bij aan een circulair Zaanstad in 2050. Grondstoffen worden schaars en ondernemers zijn nog vaak afhankelijk van grondstoffenimport uit derde landen. De huidige productie en consumptie leidt tot veel afval en vervuiling, verbruikt veel energie en geeft schadelijke uitstoot. Daarom werken we als snelgroeiende stad aan een toekomstbestendige economie met gesloten kringlopen, waarin grondstoffen en materialen optimaal behouden blijven en worden benut. Duurzame innovaties bieden kansen voor werkgelegenheid, gezondheid en reductie van de uitstoot van stikstof en broeikasgassen.

Duurzaamheid is een randvoorwaarde voor een toekomstbestendig Zaanstad waar bewoners in goede gezondheid leven. Duurzaamheid heeft ook andere programma’s nodig om haar doelstellingen te behalen.

Kansengelijkheid : door kansengelijkheid te bevorderen vergroten we het investerings- en verdienvermogen van mensen. We investeren ongelijk voor gelijke kansen. Hierdoor kunnen Zaankanters beter deelnemen aan de energietransitie, de grondstoffentransitie en zich aanpassen aan het veranderende klimaat.

Verstedelijking : een gezonde klimaatbestendige leefomgeving kunnen we alleen realiseren met een verbetering en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad, energieneutrale en/of circulaire nieuwbouw. Met duurzame mobiliteit en een andere inrichting van de openbare ruimte waar boven- en ondergronds ruimte is voor groen, water en de inpassing van energie-infrastructuur. Voor het realiseren van een duurzaam Zaanstad is fysieke ruimte nodig in de stad. Dat vraagt om een integrale afweging bij ruimtelijke initiatieven. Voor het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving en verduurzaming van mobiliteit zijn acties bij verstedelijking noodzakelijk.

Gezondheid : vanuit het programma Gezondheid stimuleren we bewoners om gezonde keuzes te maken. Waar dat leidt tot bijvoorbeeld meer fietsen, draagt dit bij aan de transitie naar duurzamere mobiliteit. Een gezamenlijke uitdaging voor beide programma’s kan in de toekomst liggen in de voedsel-/eiwittransitie.

Economie, kunst en cultuur : om de duurzaamheidstransities mogelijk te maken, is een strategische uitwerking met het bedrijfsleven nodig. Voor het bedrijfsleven, waaronder de grote industriële bedrijven in Zaanstad, wordt verduurzaming - ook door eigen opwekking van duurzame energie - steeds meer een economisch voordeel en onderdeel van de toekomstbestendigheid. Er moet voldoende menskracht zijn, wat aandacht vraagt op het gebied van arbeidsmarkt en opleidingen.

Veiligheid :
Minder afval op straat zorgt voor een veilige en gezonde leefomgeving. Handhaving op milieuverontreiniging (afval op straat, maar ook lozingen van particulieren en bedrijven) draagt hieraan bij.

Samen werken aan Zaanstad : Zaanstad kan zijn duurzaamheidsdoelstelling alleen behalen samen met partners in de stad. Het is daarom van belang om partnerschappen op te bouwen. We versterken lokale democratie, participatie en draagvlak. Ook gaan we verder met het opnemen van duurzaamheidscriteria bij inkoop en aanbestedingen en duurzaamheid standaard mee te nemen in de gemeentelijke besluitvorming. En lobbyen we voor rijksgelden om de duurzaamheidstransities te bekostigen.