Lokale heffingen

Inleiding
De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van gemeenten en zijn een integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid. De lokale heffingen bestaan uit belastingen (bijvoorbeeld Onroerendezaakbelasting (OZB) en Parkeerbelasting), bestemmingsheffingen (Rioolheffing en Afvalstoffenheffing) en rechten (bijvoorbeeld Leges en Begraafrechten).
Een aanduiding van de lokale lastendruk is van belang voor de integrale afweging tussen beleid en inkomsten. Het beleid lokale heffingen is vastgelegd in de nota Kostentoerekening tarieven 2017. Het kwijtscheldingsbeleid maakt het beeld van de lokale lasten compleet.

Tarieven algemene belastingen
Op de Onroerendezaakbelastingen en overige belastingen wordt alleen een prijsindexatie toegepast van 2,2%. Belastinginkomsten komen ten gunste van de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente.

Tarieven rechten en bestemmingsheffingen
Voor de tarieven van de rechten of retributies (waaronder de Leges) en de bestemmingsheffingen (zoals de Riool- en Afvalstoffenheffing) geldt dat deze 100% kostendekkend zijn, tenzij anders wordt besloten. De opbrengst van een recht of bestemmingsheffing mag niet meer bedragen dan 100% van de begrote kosten. Alleen de Vermakelijkhedenretributie is niet begrensd tot een maximum van 100% kostenverhaal en mag enigszins een overschrijding laten zien.

Loon en prijsindexering
Als uitgangspunt geldt indexering van de tarieven met de indexeringspercentages van het Centraal Planbureau. Voor de prijsindex wordt voor 2025 een percentage van 2,2% gehanteerd (2024: 3,9%) conform de zogenoemde IMOC (Index Materiële Overheidsconsumptie). Voor de loonindex 2025 geldt het nieuwe percentage van 4,4% (2024: 2,2%). De subsidie index bedraagt 3,74% (2024: 4,81%).

Woonlasten
De Afvalstoffenheffing, Rioolheffing en de OZB behoren tot de woonlasten.. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de ontwikkeling van de woonlasten.

* Door net als in 2024 een korting vanuit de egalisatievoorziening toe te passen, blijft de stijging van de aanslag Rioolheffing beperkt tot 2,2% ten opzichte van 2024.

Gemiddelde woonlasten per heffingseenheid 2025 t.o.v. 2024 Zaanstad

*   Het bedrag OZB is afhankelijk van de WOZ-waarde van de woning en het tarief. Tarieven worden medio oktober berekend.

Gemiddelde woonlasten 2024 ten opzichte van andere gemeenten
In vergelijking tot andere gemeenten, zijn de woonlasten in Zaanstad relatief hoog. Relatief omdat de woonlasten landelijk sterk uiteen lopen. In belangrijke mate wordt het veroorzaakt door de door gemeenten gemaakte keuzes, zoals; de wijze van kostenverhaal, het dekkingspercentage en waar de lasten worden neergelegd (eigenaar, gebruiker of beiden).
Gegevens over de landelijke ontwikkelingen op het gebied van lokale heffingen worden gerapporteerd door het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden). In de tabel hieronder is zichtbaar hoe de woonlasten in 2024 van gemeenten met meer dan 90.000 inwoners zich verhouden tot de situatie in Zaanstad.
Woonlasten 2024 Zaanstad t.o.v. andere gemeenten:

Bron: Kerngegevens belastingen grote gemeenten 2024 COELO

De verwachting is dat het COELO medio maart 2025 de gegevens over 2025 publiceert.

Belastingopbrengsten
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de lokale heffingen.
De begrote en werkelijke belastingopbrengsten