Product 3.2 Klimaatneutraal 2030-2040
Zaanstad staat voor een transformatie-opgave om voor 2040 klimaatneutraal te zijn. Op weg naar een inclusieve energietransitie zetten we in op energiebesparing. Hierbij staat het isoleren van bestaande woningen centraal. Ook trekken wij actief op met de industrie en het bedrijfsleven om energie te besparen met procesinnovatie en door aanpassingen van gebouwen. Om de productie van energie te verduurzamen, werken wij aan de realisatie van wind- en zonne-energie in de zoekgebieden van de Regionale Energiestrategie. Ook ontwikkelen wij nieuwe energiebronnen, zoals aquathermie en geothermie voor de gebouwde omgeving, inclusief bedrijven en voor de industrie. Hierbij hoort de ontwikkeling van warmtenetten. Wij streven naar een inclusieve energietransitie. Daarom geven wij bijzondere aandacht aan inwoners met lagere inkomens voor wie energiearmoede dreigt of al werkelijkheid is. Ook maken wij lokale initiatieven zoals energiecoöperaties mogelijk en stimuleren lokaal eigenaarschap. Een toekomstbestendige energie-infrastructuur en slimme koppeling van energiesystemen zijn belangrijke randvoorwaarden voor klimaatneutraliteit. Hier ligt ook meteen een grote uitdaging. Wij werken daarom met netbeheerders en partners aan het versterken van de bestaande (elektriciteits-) infrastructuur. Daarnaast stimuleren wij het ontwikkelen van infrastructuur voor warmte- en eventueel waterstof, en faciliteren lokale slimme energiesystemen. De duurzaamheidstransitie vraagt om slagvaardige inzet van en met inwoners, maatschappelijke organisaties, woningcorporaties, energie coöperaties, het bedrijfsleven en de industrie. De gemeente geeft het goede voorbeeld en engageert zich in regionale netwerken en samenwerking (ook in het verkrijgen van externe middelen). Waar nodig en mogelijk nemen wij de regie in de gezamenlijke uitdaging naar een toekomstbestendige klimaatneutrale stad en dorpen. |
|---|
Indicatoren
Naam | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Begroting 2025 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
CO2 uitstoot gebouwde omgeving (kton) | 339 | 307 | 267 | nb | 220 | 240 | Regionale klimaatmonitor, databank.nl |
Hernieuwbare elektriciteit is elektriciteit die is opgewekt uit wind, waterkracht, zon of biomassa | 6,3% | 9,1% | 12,6% | nb | 16% | 15% | Rijkswaterstaat, klimaatmonitor |
Toelichting
CO2 uitstoot gebouwde omgeving (kton)
Realisatie cijfers 2023 voor zowel CO2 uitstoot gebouwde omgeving en als voor hernieuwbare elektriciteit worden eind 2024 of begin 2025 bekend. Op basis van trends uit het recente verleden is de inschatting dat we in 2025 op 220 kton uitkomen. Daarmee is de streefwaarde voor 2026 (ruim) binnen bereik.
Hernieuwbare elektriciteit
Ook de streefwaarde voor hernieuwbare elektriciteit is binnen bereik. De inschatting is dat we in 2025 op 16% uitkomen. In het scenario dat de huidige ontwikkelingen in het huidige tempo doorzetten, komen we in 2026 op 19% uit.
Dit is niet genoeg om klimaatneutraal 2040 te halen. We herijken indicatoren en streefwaarden voor 2026, voor het blijvend kunnen inzetten op reductie.
Speerpunten 2025
Warmtetransitie bestaande woningvoorraad
In 2025 worden de eerste drie gebiedsuitvoeringsplannen gemaakt om de best passende warmteoptie per wijk te bepalen en uit te voeren. In elke fase worden de relevante groepen betrokken voor participatie. Tegelijk worden voor heel Zaanstad de plannen voor het bestrijden van energiearmoede en het verduurzamen van bestaande woningen uitgevoerd (Plan Energiearmoede 2.0).
Klimaatneutrale bedrijventerreinen
Om de CO2-uitstoot van de gebouwde omgeving verder omlaag te brengen, is het verduurzamen van de Zaanse bedrijventerreinen belangrijk. In samenwerking met de bedrijven en de Omgevingsdienst zet de gemeente in op energiebesparing en het organiseren van slimme energieoplossingen. Hiermee worden meteen de knelpunten van netcongestie verminderd.
Energie infrastructuur voor de toekomst
Om verduurzaming van zowel Zaanse bedrijven en industrie als bewoners en organisaties mogelijk te maken, zal in 2025 veel aandacht gaan naar het inpassen van de benodigde energie-infrastructuur. Het gaat hierbij zowel om elektriciteit als om warmtenetten en mogelijk waterstof.
Meer elektriciteit uit zon en wind
In 2025 verwachten we belangrijke stappen te zetten in de projecten waarmee we in onze gemeente stroom opwekken uit zon en wind. De in 2024 vastgestelde spelregels over het Zaanse zoekgebied windenergie geven initiatiefnemers de kans om met een projectvoorstel te komen dat aansluit bij deze spelregels en de nog vast te stellen landelijke milieunormen. De gemeente treedt hierin graag op als hoeder van het algemeen belang en sparringpartner voor alle belanghebbenden.
Beïnvloedbaarheid van de kosten
Beïnvloedbaar
Dit bestaat uit een toevoeging aan de reserve klimaatakkoord (€ 2,7 mln), kosten voor de duurzaamheid (€ 0,5 mln,) en een toevoeging aan de bestemmingsreserve (€ 0,2 mln).
Beperkt beïnvloedbaar
Er is geen sprake van beperkt beïnvloedbare kosten.
Niet beïnvloedbaar
Dit zijn uitgaven in het kader van de Spuk Energiearmoede (€ 1,9 mln), en voor afschrijving en rente (€ 0,1 mln).
Op middellange termijn beïnvloedbaar
Dit bestaat uit kosten voor het uitwerken van het klimaatakkoord (€3,4 mln), bedrijvenloket Duurzaamheid Zaanstad (€0,4 mln) en deltaplan ruimtelijke adaptatie en het invlechten (€0,3 mln)