Verbonden partijen

Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam

Door intergemeentelijke samenwerking uitvoering geven aan:  

a. het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crises;   

b. het adviseren van het bevoegd gezag over risico’s van branden, rampen en crises in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallen alsmede in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald;   

c. het adviseren van het college van B&W over de taak, bedoeld in artikel 3, eerste lid;   

d. het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing;   

e. het instellen en in stand houden van een brandweer;   

f. het instellen en in stand houden van een GHOR;   

g. het voorzien in de meldkamerfunctie;   

h. het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel;  

i. het inrichten en in stand houden van de informatievoorziening binnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze diensten en de andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij de onder d, e, f, en g genoemde taken.

Burgemeester Hamming is voorzitter van het AB, vervanging wethouder Van der Laan.

Actualiteiten en beleidsontwikkelingen VrZW

Brandweerzorg

Bij het opstellen van het Regionaal repressief dekkingsplan 2022-2025 zijn knelpunten geconstateerd rondom de gegarandeerde beschikbaarheid van voldoende medewerkers. Het Algemeen Bestuur heeft in 2023 gekozen voor implementatie van het volledig toekomstbestendige scenario dat zich richt op versterking van de basisbrandweerzorg in Zaanstad-Zuid en redvoertuigen en duikteams in de gehele regio. De implementatie van dit scenario is uiterlijk 31 december 2026 gereed. In 2025 is er één tankautospuit 24/7 beschikbaar en wordt de duikorganisatie versterkt op het Prins Bernhardplein. Ook vindt er vanaf 2025 weekendkazernering plaats van het redvoertuig op post Noord (Wormerveer).

Crisisbeheersing

Na meerdere langdurige crises sinds 2020, en de rollen van de veiligheidsregio’s daarbij, is landelijk besloten om de crisisbeheersing toekomstgericht te versterken. Dit betekent dat de veiligheidsregio invulling moet geven aan nieuwe taken op het gebied van landelijke en (inter-)regionale informatiedeling en inzet bij langdurige en nieuwe crises. Verwacht wordt dat ons land in de toekomst vaker te maken krijgt met vraagstukken die om landelijke coördinatie en regionale inzet vragen. Sinds 2023 is er, op basis van de bestuurlijke afspraken van augustus 2022, structureel geld beschikbaar om invulling te geven aan deze opgave. De extra middelen zijn expliciet bedoeld om de regionale en landelijke slagkracht en de informatiepositie te versterken en zo de crisisbeheersing toekomstgericht en robuust te maken.  

Organisatie

• Nadat op 22 december 2023 het bestuurlijk besluit is genomen willen GGD Zaanstreek-Waterland en VrZW in 2024 de voorbereiding voor de verbouwing starten om samen wonen op de locatie Prins Bernhardplein in Zaandam mogelijk te maken. Inzet is dat de feitelijke verbouwing plaatsvindt in 2025 en eind van dat jaar de GGD kan inhuizen. De GGD en VrZW kunnen langs deze weg allebei doorgroeien naar stevige, open netwerkorganisaties voor en met de gemeenten, partner- en samenwerkingsorganisaties en in de regio. De verbouwing luidt ook een nieuw tijdperk in op het gebied van werkomstandigheden en modern werkgeverschap.
• Voor VrZW is het noodzakelijk vreemd vermogen aan te trekken. Na afronding van de verbouwing komen de afschrijvings- en rentelasten in beeld. Naar verwachting is dat vanaf begrotingsjaar 2026. Tegenover hogere kapitaallasten staan lagere huisvestingslasten als gevolg van gedeeld gebruik met de GGD. Per saldo moet dit een besparing voor VrZW opleveren. Deze besparing wordt na afronding van de verbouwing in het budgettair kader opgenomen
• De gemeente Zaanstad (en de overige deelnemers van de veiligheidsregio) zijn in gesprek met de VrZW om de budgetten van soft services en klein onderhoud over te hevelen naar de VrZW (budgetneutraal). De intentie is om dit af te ronden en voor te leggen tijdens de AB-vergadering van de VrZW van oktober 2024.

Financiële positie

Jaarrekening 2022

Ter kennisgeving aangeboden aan Zaanstad

2023 is afgesloten met een negatief  resultaat van € 171.000, dit is € 101.000 lager dan begroot. De belangrijkste afwijkingen zijn gerealiseerd bij de crisisnoodopvang asielzoekers die door het Rijk wordt gecompenseerd, crisis beheersing en brandweerzorg.

In de raadsvergadering van 30 mei 2024 is kennis genomen van de jaarstukken 2023

Rechtmatigheidsverklaring

Het Dagelijks Bestuur is van mening dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties niet rechtmatig tot stand zijn gekomen binnen de daarvoor gestelde verantwoordingsgrens.

Er is sprake van een begrotingsonrechtmatigheid van € 6,676 mln. op programma’s en € 0,08 mln. op overschrijding investeringsbudgetten. Het totaal van de begrotingsonrechtmatigheden past binnen het vooraf vastgestelde beleid van het algemeen bestuur en daarmee vooraf als acceptabel is geduid. Er zijn geen ‘niet-acceptabele’ individuele rechtmatigheidsfouten en individuele rechtmatigheidsonduidelijkheden gevonden boven de rapportagegrens van € 25.000. VrZW heeft geen overkoepelend beleid voor misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O-beleid). Dit beleid en de beheersmaatregelen zijn geïntegreerd in de risicoanalyse en het intern controleplan, inclusief de meldingsregeling voor vermoedelijke misstanden en integriteitlijnen, waaronder de ‘Nota (gedragscode) Integriteit VrZW’. Zoals uit de rechtmatigheidsverantwoording 2023 blijkt zijn er in 2023 geen rechtmatigheidsafwijkingen als gevolg van misbruik of oneigenlijk gebruik gevonden

Begroting 2024-2027

VrZW heeft de volgende strategische opgaven benoemd:

• Toekomstgerichte crisisbeheersing
• Toekomstbestendige brandweerzorg (beleidsintensivering)
• Samenwonen en samenwerken met de GGD
• Toekomstbestendige organisatie en werkgeverschap: Diversiteit & Inclusie, Vitaliteit en Duurzaamheid

VrZW verwacht voor 202 4 een negatief resultaat van € 0,5mln. vanwege de gestegen loonkosten vanuit de CAO 2023 en 2024. Het weerstandsvermogen is onvoldoende en een negatief resultaat zorgt voor verdere verslechtering. De benodigde weerstandscapaciteit bedraagt € 912.000. Eind 2023 bedraagt de beschikbare weerstandscapaciteit € 691.000 (algemene reserve en in aanmerking komende bestemmingsreserves). De ratio weerstandscapaciteit’ komt daarmee uit op 0,76% en classificeert daarmee als ‘onvoldoende’.

Een aantal risico’s zijn niet kwantitatief gemaakt waardoor zij een negatief effect kunnen hebben op het weerstandsvermogen

De VrZW kent voor 2025 een begrotingstotaal van € 45,8 miljoen, de gevraagde bijdrage van Zaanstad is € 16,32 miljoen (begroting 2024: € 14,98 miljoen). De gevraagde bijdrage is inclusief de beleidsintensivering waarop een negatieve zienswijze is afgegeven.

Zienswijze

De raad heeft in de raadsvergadering van 30 mei 2024 ingestemd met een positieve zienswijze ten aanzien van de verhoging van de gemeente bijdrage van € 462.703,- in 2025 als gevolg van indexatie. En een negatieve zienswijze ten aanzien van de verhoging van de gemeente bijdrage van € 390.000,- in 2025 als gevolg van beleidsintensivering.

Risico's en beheersmaatregelen

Risico's

• Het regionaal risicoprofiel van de VrZW is een wettelijke verplichting vanuit de Wet veiligheidsregio’s. De VrZW actualiseerde het risicoprofiel (concept) in juli 2024. De deelnemende gemeente hebben de mogelijkheid om hier een zienswijze op te geven. Begin 4de kwartaal 2024 bespreekt de raad het risicoprofiel en de zienswijze hierop. Daarna stelt het Algemeen Bestuur van de VrZW het risicoprofiel met evt wijzigingen vast.
• De dubbele rol van de gemeente Zaanstad in het Algemeen Bestuur in de rol van voorzitterschap en de rol van vertegenwoordiging van Gemeente Zaanstad kan leiden tot conflicterende belangen.
• Onvoldoende sturing op de exploitatie van de restcapaciteit van het oefencentrum voor commerciële activiteiten. De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland is verantwoordelijk voor de uitvoering van de exploitatie van het oefencentrum, Gemeente Zaanstad kan hier beperkt op sturen, maar is wel financieel verantwoordelijk.
• VrZW heeft een beperkt eigen vermogen, verdere verslechtering leidt tot extra financiële lasten voor Zaanstad
• Zaanstad draagt  softservices en klein onderhoud over aan VrZW, eventuele toekomstige tekorten zullen zij mogelijk bij Zaanstad willen neerleggen
• Er is sprake van personeelskrapte op de arbeidsmarkt met een  tendens tot afname van animo voor vrijwilligers. De betalingsvoorwaarden voor vrijwilligers zijn gelijk aan beroepskrachten.

Beheersmaatregelen

• In samenwerking met de andere gemeenten in Zaanstreek-Waterland wordt het proces om te komen tot een integraal (ambtelijk) advies aan de burgemeesters in het veiligheidsbestuur op belangrijke financiële / beleidsvraagstukken gemonitord. Ckn gebeurt dit ook?
• De gemeenteraad wordt jaarlijks de mogelijkheid gegeven haar zienswijze te geven inzake de (meerjaren)programmabegroting van de VrZW. Daarnaast is de VrZW transparant met haar overige P&C producten zoals de bestuursrapportages en de jaarrekening.