Kunst, cultuur en evenementen

Toelichting

 
Positie van Zaanstad op cultuurindex
In de Atlas voor gemeenten worden de grootste vijftig gemeenten op vijftig punten met elkaar vergeleken. Eén van de indicatoren binnen de woonaantrekkelijkheidsindex is ‘podiumkunsten en nachtcultuur’. Zaanstad staat hierin op een gedeelde plek 32, gebaseerd op een uitsplitsing in de categorieën toneel (plek 33), klassiek (40), pop (38) en dance (19). De score is lager dan de zeventiende plek die Zaanstad op basis van grootte heeft in de ranglijst.

Aantal locaties waarop kunst en cultuur beschikbaar is
In de maatschappelijke-voorzieningenkaart zijn op een uniforme manier maatschappelijke voorzieningen naar soort of wijk zichtbaar.  Uit deze indicator zijn spreiding en bereikbaarheid van culturele voorzieningen af te lezen. Zo kunnen we beoordelen in hoeverre we de ambitie kunst en cultuur dichtbij voor iedereen (kansengelijkheid) realiseren. We zien een stijging in het aantal locaties. Hier zijn verschillende oorzaken voor: er wordt steeds meer wijkgericht gewerkt en met de groei van de stad komen er nieuwe locaties bij. Tegelijkertijd krijgen we beter zicht op locaties waar – naast andere activiteiten – ook kunst & cultuur aangeboden of beoefend wordt.

Percentage inwoners dat actief is op gebied van kunst en cultuur
Het percentage inwoners dat actief is op het gebied van kunst en cultuur is een nieuwe indicator die in 2022 voor het eerst is gemeten via de Zaanpeiling. Deze indicator is nog in ontwikkeling.

Cultuurdeelname
Het percentage inwoners dat een culturele instelling, evenementen en/of activiteiten bezoekt is ook een nieuwe indicator waarmee we met ingang van 2023 meten.

 
We gaan door met het realiseren van de uitvoeringsagenda Kunst en cultuur groeit mee (2023-2026), behorend bij de vastgestelde cultuurvisie Zaanstad bruist! De vastgestelde ambities en doelen blijven staan. In 2025 zullen we de projecten die zijn opgestart in 2024 en nog doorlopen, voortzetten of afronden. Tegelijkertijd starten we met de uitvoering van de geplande inspanningen voor 2025. De uitvoeringsagenda is geschreven als een dynamisch document, waarbij de focus lag op de eerste 1,5 jaar. 2025 is daarmee een logisch moment om de uitvoeringsagenda bij te werken. Hiervoor blikken we terug op de behaalde doelen en resultaten en brengen we in kaart waar extra inspanningen nodig zijn. Ook verwerken we opdrachten en vraagstukken die zich aandienen vanuit de stad in de planning voor de komende jaren. Daar waar nodig zullen we prioriteren en faseren, o.a. vanwege beperkte capaciteit en middelen.

Toekomstbestendige basis
We werken aan een toekomstbestendig Zaans Museum en voor de gebouw-technische vraagstukken bij het Zaantheater is een bestuursopdracht in ontwikkeling. Deze pakken we integraal op, in samenwerking met duurzaamheid, vastgoed en gebiedsontwikkeling. We gaan aan de slag met de uitkomsten van de derde fase van de verkenning rondom de popfunctie. Samen met de Bieb bereiden we ons voor op de zorgplicht voor bibliotheken en kijken we hoe de bibliotheek in Zaanstad er in de toekomst uit zou moeten zien, ook in het Huis van de Wijk. Voor de cultureel-maatschappelijke voorziening aan het Durghorstplantsoen werken we met de partners verder aan het ontwerp en bestemmingsplan.  

Duurzaam exploitatiemodel Zaanse Schans
De insteek van de pilot die in de zomer 2024 is uitgevoerd, was om met de verkoop van één toegangskaart meer inzicht te geven in de bezoekersstromen en de breedte van het bezoek (waar liggen de interesses van bezoekers). Deze informatie geeft de (on)mogelijkheden weer richting de scenario’s van een definitief exploitatiemodel waar de raad eind 2024 over beslist. In 2025 werken we dit verder uit. Dan werken we met vrijkomende financiering aan de ambities en uitgangspunten van de ontwikkelstrategie 2020 die de raad heeft vastgesteld. Inkomsten en uitgaven op Zaanse Schans zijn daarbij in evenwicht.

Zichtbaarheid en verbinding
We blijven investeren in een goed contact met en zichtbaarheid van het gehele culturele ecosysteem. Denk aan netwerkbijeenkomsten, de nieuwe website van Zaanstad en de opdracht aan de streekmarketingorganisatie. Door het versterkte accountmanagement kunnen we opgavegericht samenwerken met de grote instellingen en hun netwerkrol door te ontwikkelen. Met workshops ondersteunen we kleine instellingen en verenigingen.

Kunst en cultuur groeien mee met de gemeente
Samen met de portefeuille Economie werken we aan een broedplaatsenbeleid en een strategie voor het mogelijk maken van de creatieve industrie in productieve wijken. We kijken met de partijen op het Hembrugterrein wat er nodig is om kansen voor kunst & cultuur op het terrein te verzilveren. We maken een begin met een financieringsstrategie zodat (naast investeringsbudgetten) ook de uitvoeringsbudgetten kunnen meegroeien met de behoefte van een groeiende gemeente.

Kunst en cultuur voor iedereen
We stimuleren en faciliteren de cultuursector om te blijven werken aan de actiepunten uit het Actieplan kunst en cultuur inclusief. We onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om een groter cultureel aanbod toegankelijk te maken voor specifieke doelgroepen via de stadspas. We starten met een nieuwe invulling van de Brede Regeling Combinatiefunctionarissen, waarin cultuurcoaches een belangrijke rol spelen. We versterken de Zaanse cultuureducatie tijdens en na schooltijd en bekijken welke rol FluXus hierin heeft. Samen met FluXus onderzoeken we hoe het centrum voor de kunsten nóg beter kan aansluiten bij onze strategische opgaven.

Bruisende stad en dorpen vanuit het dynamische Zaanse DNA
De opzet en organisatie van Roze Zaterdag leveren een bijdrage aan de promotie van Zaanstad, een promotie in alle kleuren. Ook zorgen we dat SAIL veilig kan verlopen. De Aanpak evenementen die in 2024 gestart is vanuit een bestuursopdracht, zetten we voort. We werken daarbij onder meer aan ruimtelijk evenementenbeleid (locatieprofielen) en een integraal afwegingskader. We ondersteunen evenementenorganisatoren in 2025 beter door bijscholing en doordat er meer ruimte is om het gesprek met elkaar te voeren rondom vergunningverlening.

Beïnvloedbaar        
Dit betreft kosten voor beeldende kunst en vormgeving (€ 0,2 mln), deelname aan roze zaterdag (€ 0,5 mln), Sail (€ 0,3 mln) en voor integrale aanpak evenementen (€ 0,1 mln).         

Beperkt beïnvloedbaar        
Er zijn geen beperkt beïnvloedbare kosten.         

Niet beïnvloedbaar        
Dit betreft de kapitaallasten (€ 0,4 mln).         

Op middellange termijn beïnvloedbaar        
Dit betreft kosten voor podiumkunsten waaronder het Zaantheater, Filmtheater De Fabriek en De Flux  (€ 4,4 mln) personeel (€ 1,7 mln), bijdrage aan de bibliotheek en de Orkaan (€ 3,8 mln), cultuurparticipatie (€ 3,2 mln), evenementen (€ 0,4 mln), musea (€ 1,9 mln) en bijdrage aan kleine initiatieven en gezelschappen (€ 0,8 mln).